بررسی جذب عناصر سنگین در برخی از گونه های سرده بید

عناصر سنگین از جمله کادمیم، سرب، مس و روی که در نتیجه فعالیت های عمده شهری و صنعتی و کشاورزی تولید می شوند باعث آلودگی آبها و خاک های جهان شده است. روش های سنتی برداشت عناصر سنگین از محیط بسیار پرهزینه و اغلب ناموفق است، بنابراین لزوم استفاده از گیاهان برای کاهش آلودگی خاک و آب ضروری است. پژوهش حاضر به تفاوت های سه گونهsalix alba، s. acmophyllوs. fragilisدر تحمل و انباشتگی این عناصرسمیپرداخته است. کلیه آزمایشات در قالب طرح فاکتوریل بر پایه بلوک های کامل تصادفی و در سه تکرار صورت گرفت. در مرحله 130 روزگی قلمه ها، به مدت 5/2 ماه، 16 تیمار از این عناصر در سه غلظت اعمال شدند. پارامترهای فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی شامل: کربوهیدرات ها (میکرو گرم بر گرم ماده خشک)، پرولین (میکرو گرم بر گرم ماده خشک)، کلروفیل کل (میکرو گرم بر سانتی متر مربع)، صفات روزنه در دو سطح برگ، موجودی آب هر واحد برگ، میزان درصد رطوبت نسبی برگ، سطح ویژه برگی و پتانسیل آبی، فعالیت ویژه آنزیم های پراکسیداز و سوپراکسیددیسموتاز و بالاخره مقدار عناصر مس، روی، کادمیم و سرب در اندام های ساقه، برگ و ریشه و سرشاخه ( بر کیلوگرم وزن خشک)اندازه گیری شد.مقدار پرولین آزاد و قندهای محلول در اثر افزایش غلظت عناصر افزایش یافت. با توجه به گستره سمیت هر عنصر و تجمع عناصر در گونه ها ، هر سه گونه توانایی جذب عنصر روی و کادمیوم را دارند. در مورد عنصر سرب دو گونه s. alba و s. fragilis و در مورد عنصر مس گونه s. acmophylla موثرتر هستند. در کنار مطالعات آزمایشگاهی، مطالعه ای در مناطق آلوده بیدکاری شده سطح تهران و ورامین انجام گرفت و غلظتهای این عناصر در برگ ، آب و خاک مناطق آلوده توسط دستگاه پلاسمای جفت شده القایی تعیین گردید. نتایج بیانگر این است که بید توان انباشته سازی عناصر کادمیوم و روی را دارد. در نتیجه می توان از این گیاه جهت کاهش آلودگیهای محیط زیست استفاده نمود.